خواص و کاربرد آلیاژ کارپذیر آلومینیوم
یکی از فلزات پرکاربرد صنعت، آلومینیوم است. از آلومینیوم و آلیاژهای آن در صنایع مختلف استفاده می‌شود. آلیاژهای آلومینیومی به دو نوع مختلف کارپذیر و آلیاژهای ریختگی تقسیم می‌شوند آلیاژهای کارپذیر با استفاده از فرایند شکل‌دهی به صورت سرد و گرم در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. این آلیاژ خواص و کاربردهای متنوعی دارد. برای بررسی خواص و کاربرد آلیاژ کارپذیر آلومینیوم این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
آلیاژ کارپذیر آلومینیوم
آلیاژهای کارپذیر آلومینیوم با استفاده از نیروی مکانیکی و به دو صورت گرم و سرد به شکل دلخواه تبدیل می‌شوند. بیشترین مقدار آلیاژهای آلومینیوم با نوع کارپذیر تولید می‌شوند و نام دیگر آن آلیاژ نورد است. این آلیاژ حدوداً ۸۰ درصد از حجم مصرف آلیاژ آلومینیوم را به خود اختصاص داده است. با قابلیت کارپذیری بالای آلومینیوم می‌توان این آلیاژ را به شکل‌های مختلف تبدیل کرد. ورق آلومینیوم از نوع کارپذیر است. حجم محصولات کارپذیر بسیار بیشتر از محصولات ریختگی است این آلیاژ ها در ساخت محصولات شکل دهی شده نظیر ورق، لوله، مفتول، محصولات اکستروژن، فویل و … استفاده می شود. آلیاژهای کارپذیر آلومینیوم دارای ۸ سری هستند. برای نامگذاری این آلیاژ‌ها از چهار رقم استفاده می‌شود تا عناصر مختلف در آنها شناسایی شوند.
ویژگی‌های آلیاژ کارپذیر آلومینیوم
خواص آلیاژهای کارپذیر آلومینیوم باعث ویژگی‌های مختلفی در آنها شده است. از ویژگی‌های این آلیاژ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- رسانای قدرتمند حرارت
- رسانایی بالای الکتریسیته
- استحکام بالا نسبت به وزن مناسب
- قابلیت چقرمگی شکست و ظرفیت جذب انرژی
- چقرمگی برودت
- استحکام خستگی بالا و همسطح با فولاد
- الاستیسیته مناسب (مدول الاستیسیته یک سوم فولاد)
- کارپذیری آسان
دسته‌بندی آلیاژ آلومینیوم کارپذیر
همانطور که بیان کردیم به هر آلیاژ آلومینیوم یک عدد ۴ رقمی متعلق است. عدد اول بیانگر نوع عنصر اصلی در عدد دوم میزان تغییر آلیاژ وعددهای سوم و چهارم نوع آلیاژ را مشخص می‌کنند. اگر مقدار عدد دوم صفر باشد یعنی هیچ تغییر و اصلاحی روی آلیاژ ایجاد نشده است. آلیاژهای کارپذیر آلومینیوم و روش‌های طبقه‌بندی آن شامل موارد زیر می‌شوند:
– آلیاژ کارپذیر ۱۰۰۰: آلومینیوم تقریبا خالص (با درصد خلوص ۹۹ درصد) و داشتن خاصیت کار سخت بودن.
– آلیاژ کارپذیر ۲۰۰۰: در این آلیاژ جود مس باعث استحکام بالا و پیر سختی انواع مختلف می‌شود.
– آلیاژ کارپذیر ۳۰۰۰: در این سری عنصر منگنز موجب کار سختی، استحکام کششی بالا، مقاومت به خوردگی و تراشکاری خوب در زمان کارپذیری و … می‌شود.
– آلیاژ کارپذیر ۴۰۰۰: استفاده از عنصر سلیسیم با وجود نقطه ذوب پایین در این دسته موجب استحکام متوسط و مقاومت در برابر خوردگی می‌شود. آلیاژهای حرارت‌ناپذیر در این دسته هستند.
– آلیاژ کارپذیر ۵۰۰۰: وجود منیزیم در این سری موجب مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام بالا، جوش‌پذیری خوب، مقاومت در برابر دمای پایین، مقاومت در محیط‌های مختلف و … می‌شود.
– آلیاژ کارپذیر ۶۰۰۰: این سری با سیلیسیم و منیزیم آلیاز شده و قابلیت شکل‌پذیری، ماشین‌کاری و جوشکاری خوبی دارد. آلیاژهای این دسته رسوب سخت هستند اما استحکام خیلی بالایی ندارند.
– آلیاژ کارپذیر ۷۰۰۰: در این سری، آلومینیوم به طور عمده با روی آلیاژ می شود. استحکام بالا و مقاومت زیاد از خواص این سری است.
– آلیاژ کارپذیر ۸۰۰۰: اگر عناصری دیگری در تولید استفاده شود موجب پیدایش این سری با خواص ویژه می‌شود.
کاربرد آلیاژ کارپذیر آلومینیوم
مزایای آلیاژ کارپذیر آلومینیوم بسیار زیاد است به همین دلیل در صنایع کاربرد فراوانی دارد. با توجه به نوع عنصری که در این محصول به کار می‌رود، می‌توان از آن در صنایع گوناگون استفاده کرد. این آلیاژ در صنایع مختلف شیمیایی، الکتریکی، هوایی، دریایی، معماری، تجهیزات و… استفاده می‌شود. کاربرد هر یک از آلیاژهای آلومینیوم را می‌توان با توجه به نوع سری آن شرح داد:
سری هزار: این سری از آلیاژهای آلومینیوم کارپذیر در صنایع غذایی و دارویی برای بسته‌بندی استفاده می‌شوند. این محصولات برای انتقال الکتریسیته مناسب هستند. از این سری بیشتر برای صنایع الکتریکی و شیمیایی استفاده می‌شود.
سری دو هزار: از این سری برای ساخت قطعات ماشین‌آلات، ابزارآلات و صنایع غذایی استفاده می‌شود.
سری سه‌هزار: از سری ۳۰۰۰ برای ساخت رادیاتور وسایل نقلیه، ساخت ابزارها در صنایع شیمیایی و قوطی مواد خوراکی استفاده می‌شود.
سری چهار هزار: از سری ۴۰۰۰ برای سیم‌های جوشکاری و لحیم‌کاری استفاده می‌شود.
سری پنج هزار: سری ۵۰۰۰ آلیاژ آلومینیوم کارپذیر برای ساخت اتصالات الکتریکی و ساخت و تولید قطعات موشک استفاده می‌شود. این سری برای تولید بدنه قایق و کشتی، ساخت و تولید مخازن سوخت و مواد خوراکی هم مناسب است.
سری شش هزار: سری ۶۰۰۰ آلیاژی و کارپذیر آلومینیوم در صنایعی مانند خودروسازی،کشتی‌سازی، معماری،ساختمان‌سازی و بازیافت استفاده می‌شود.
سری هفت هزار: از سری ۷۰۰۰ برای صنایع هوافضا استفاده می‌شود. این محصول برای نیروگاه‌های اتمی، ساخت رسانه‌ها، صنایع غذایی و ساخت قطعات خودرو استفاده می‌شود.
سخن پایانی
همانطور که در این مطلب توضیح دادیم یکی از انواع آلیاژهای آلومینیوم، آلیاژ کارپذیر نام دارد این آلیاژ با روش‌های مختلف و استفاده از عناصر گوناگون تولید می‌شود. ویژگی‌ها و مزایای زیاد و مختلف این آلیاژ باعث شده که در صنایع مختلف از آن استفاده شود. این آلیاژ کاربرد وسیعی دارد و در سری‌های مختلفی شناسایی می‌شود. با عدد ۴ رقمی آن می‌توان اطلاعات زیادی از آن به دست آورد. برای اطلاعات بیشتر درباره تعیین کدگذاری آلیاژهای آلومینیوم کارپذیر با مشاورین ما در سایت سدید آلومینیوم در تماس باشید، مشاورین ما شما را راهنمایی خواهند کرد.
